Главная / Маданият / Кайноналарга айтарларим…

Кайноналарга айтарларим…

 ayolargaКелинига уз кизидек яхши муомала киладиган кайноналар жамиятимизда куплаб топилади. Улар уз келинларини асраб-авайлайди, эхтиёт килади. Келиннинг килаётган ишларидан айб ахтармай, аксинча анча-мунча камчиликлардан куз юмади, узларини худди билмаган кимсага солади. Келиннинг хар бир хатти-харакатини кузатиб, уларга босим утказмайди, балки уларни уз холига куяди. Улар келин хам омонат эканини хис килади. Бундай кайноналар тахсинга сазовордир.
Афсуски, жамиятимизда уз хаддини билмайдиган, келинга нисбатан зулм утказадиган кайноналар хам оз эмас. Ундайлар кайнона-келин уртасидаги муомала маданиятини билмайди. Улар худди бозордан жория сотиб олгандек, келинга муомала килишади. Улар келинни хамма ишларни килишга мажбур, хато килишга эса хакки йук, деб уйлайди. У чизган чизигимдан чикмаслиги керак, деб тушунишади. Хатто келинига унинг уйидан куёвтурани йуклаш учун юборилган буюмлар, емак-ичмакларга караб бахо беришади. Бу гоят ачинарли холдир. Канчадан-канча ёш оилаларнинг ажралиб кетишларига уз хак-хукукини билмаган кайноналар сабаб булмокда. Улар арзимаган хато-камчиликлардан жанжал чикариб, келинини хайдашдан ор килмайди. Аслида, уларнинг узи “кайнона” деган номга мутлако лойик эмасдирлар. Келин-куёв узаро бир-бирлари билан тил топишиб, яхши яшаб келаётган булсалар хам: “Келин менга ёкмади”, деб углидан хотинини талок килишини талаб киладиган кайноналар хам куп. Уз эрининг розилигига эришган булса-да, кайнонасини рози килолмаётган келинлар талайгина.
Мана шу уринда мазкур сифатларга эга булган кайноналарга куйидаги саволлар билан мурожаат килмокчиман.
Улар келиннинг зиммасида кайнонанинг канчалик хукуки борлигини биладиларми? Улар келинларга нисбатан утказаётган зулмларининг жавобини беришга тайёрмилар? Келин жория ёки хизматкор эмаслигидан хабарлари борми?
Билмасалар, билиб куйсинлар, кайнона ва кайнотага хизмат килмоклик шаръий жиихатдан мутлако келиннинг мажбуриятига кирмайди. Барча фикхий китобларимизда таъкидланишича, келин кайнонага хизмат килиши зарурлигини курсатадиган бирорта далил йук. Кайнона у ёкда турсин, хатто уз эрининг овкатини пишириб бериш, нон ёпиш, кир ювиш кабилар хам унинг зиммасига казоан вожиб эмасдир.
Аслида эр уз жуфти халолига тайёр овкат, нон ва шу каби унинг зарурий эхтиёжларини мухайё килмоги лозим. Диёнат юзасидан хотин эрига ёрдам курсатиши максадга мувофикдир. Аёл узининг таквоси диёнати ва мурувватидан келиб чикиб, эрининг огирликларини енгиллатиши мактовга сазовор. Хусусан, бизнинг жамиятимиздаги урф-одатларга кура хотин эрига ва унинг ота-онасига сидкидилдан хизмат килишга урганган, уларнинг хизматини килиб дуосини олиш одат тусига айланган. Холбуки, булар аёлнинг зиммасидаги мажбуриятлардан эмас. Аксинча бу аёлнинг эрга ва унинг ота-онасига нисбатан килган фазилатидир. Шунинг учун куёвтура хам унинг ота-онаси хам келиннинг килаётган хизматларини фазилат деб билсинлар ва ана шунга муносиб уни хам кадрласинлар. Чунки у узининг мажбуриятида булмаган ишларни хам худди узининг зиммасидаги мажбуриятдек бажаришга харакат килмокда. Хизмат мобайнида йул куйилган камчиликларни авф айласинлар. Хусусан, эр ва кайноналар диккатига шуни маълум килмокчиманки, келиннинг килган хизматларида содир булаётган арзимас камчиликларни деб уларни хайдашга шошилмасинлар. Бу бир ожизага нисбатан зулм хисобланади. Купинча эр-хотиннинг уртасидаги ажримларга арзимас, оддий хато ва камчиликлар сабаб булмокда. Боиси, эр ёки кайнона келин барча уй ишларини уз вактида ва бехато килиши зарур деб билишларидир. Холбуки, бу тушунча шариатимиз курсатмаларига зид эканини юкорида айтиб утдик. Овкатнинг тузи камрок булгани ёки кийим дазмол килинмагани ёки ховли супурилмагани ёки нонушта уз вактида тайёрланмагани хеч качон эри хотиннинг уртасида ажрим пайдо булишига ярокли сабаб булолмайди. Агар мазкур сабаблардан бирортасини рукач килиб, эр ёки кайнона келинини хайдаса, келинга нисбатан зулм киган булади.
Бу билан биз келинларни уй хизматларидан бош тортишларига таргиб килмокчи эмасмиз. Аксинча, максадимиз эр ва кайнона келиннинг мажбурияти кай даражада эканини билиб, ана шунга мувофик харакатланмоклари умидидамиз холос. Келин ва унинг оиласидагилар куёвтура ва кайнонанинг моддий базаси эмас, шаръий жихатдан улардан карздор хам эмас. Улар келиндан турли-туман нарсаларни талаб этишга мутлако хакли эмас. Аксинча, келин Аллохнинг омонати булгани учун уни канча ардокласалар, канча эхтиёт килсалар, муносибдир. Зеро, улар Аллох таолонинг берган омонатидан суралгайдирлар.

Яна маълумот

pogudx662lujp78dq

Тугилган кун табрикотлари 2023

Киска, узок, ихчам, расмли тугилган кун хабари ва енг яхши табрик сузлари Тугилган кун мухим …