Главная / Madaniyat / Kelinlik odoblari

Kelinlik odoblari

gul“Kelin bulib tushgan khonadonimdagi insonlarning hech qaysisi ibodatda emas, uni ustiga janjal kup buladi”, – deya qabulga kelgan ochiq – sochiq kiyingan 28 yoshlardagi kelin suzini boshladi. “Turmush urtogim uzgarib qolganlar, menga etiborlari yuqola boshlagan. Shuning uchun tez – tez janjallashib turamiz. Qanday yul tutishni bilmayotibman”, – deb maslahat suragani kelgan bu kelinni boshqa muammolar ham qiynayotganini bilish qiyin emas edi.

“Oilangizda necha kishisizlar? Qayni buyinlaringiz bilan munosabatlaringiz qanday, gapni shundan boshlasak”, – deb suradim. Shunda ayolni avzoyida uzgarish bulganini sezib, “Ochiqchasiga aytsangiz, balki siz uylab, echimini topa olmayotgan muammolarga birgalashib echim toparmiz”, – deb takidlab quydim. Bir oz uylanib, ayolning gaplarini eshitib, hayratimni ichimga yashirishga majbur edim.

“Oilada qaynonam, qaynotam, qaynogam oilasi va bizlar turamiz. Ikkita qizim bor. Ammo oiladagi muhitdan qiynalib ketdim. Sizga tugrisini aytsam, qaynotam va qaynogamning menga boshqacha kuz bilan qarashlari, erim yugida har khil gaplarni gapirishi yoqmaydi. Buni erim ham sezgandek, uyimizdan janjal arimay qoldi. Men nima qilishni bilmay qoldim”. Ayolning tashqi kurinishiga razm solib, suradim: “Kechirasiz, uyda ham shunaqa kurinishda yurasizmi?”. – U javob berdi: “Ha, shunday kiyinish uzimga ham, erimga ham yoqadi”. Ayol bosh yalang, kuylagining uzunligi tizzadan ancha yuqorida, engi yuq. Uning ustiga kuylagi harir kurinishda. Oyogiga kiyib olgan matohi shu qadar yupqaki, hammani etiborini tortishi tabiiy hol edi. Ayoldan suradim: “Eringiz rashk qilmaydilarmi? Bunaqa kiyim bilan nafaqat kuchada, balki qayni buyinlaringizni oldida ham yurish tugri kelmaydi”. Ayolning javobi tayyor edi: “Menga shunaqa yurish yoqadi”.

Keyingi vaqtlarda kelinlarning qaynotalar, qaynukalari yoki qaynogalari bilan noshariy munosabatlari haqida turli gaplarni eshitib qolamiz. Chuqurroq mulohaza qilsak, erkaklarni chegaradan chiqaradigan, ahloqqa zid muomala qilishga aynan ayollarimizning ochiq – sochiq kiyinishlari sababdir. Bundan uttiz – uttiz besh yil ilgari oilamizda adamlar televizor kurib utirganlarida oilaviy bulib utirsak kurar edik, ammo adamlani bir uzlari bulsa, yonlarida utirishga jurat qila olmas edik. Buvimlar rahmatlik, “Meni homiladorligimni qaynotam rahmatlik tuqqunimcha bilmaganlar. Kiyimni sal kengroq kiyish kerak. Ayol boshyalang yurmasa, shunda hayosi uzi bilan buladi”, – deb kup takidlar edilar.

Hozirda esa kucha – kuyda ayollarimizni, hatto yoshi katta ayollarimizni kalta, harir kuylaklarda kurib qolamiz. Ulardan yoshlarimiz ibrat olib, “Kiysa bular ekan” degan fikrga borib qolishmoqda. Avvallari hovlilarda ichki hovli, tashqi hovli bular edi. Hovlilarning bunday qurilishi ayol va erkaklarning alohida kutish yoki ayol – erkaklarni aralashib yurmasligi kuzda tutilgan. Hozirgi vaqtda ham mana shunday hovlilar saqlanib qolingan. Ammo avvalgi hayo, uyat kamaygandek.

Kelinning boshida rumoli, atlas kuylagidan bilar edik kelinligini. U vaqtdagi kelinlarda kuylak, lozim, rumoli bilan hayosi, ibosi, qayni buyinlar bilan masofani qattiq ushlab, muomala qilishligi bilan ajralib turishar edi. Bundan tashqari kelin oilada eri yoki qaynonasi bulsagina boshqalar bilan birga utirgan. Qaynota yoki qaynoga bilan bir khontakhta atrofida yolgiz utirilmagan. Chunki bunday hollarda fitna bulishi tabiiy holdir.

Hozirda esa kucha kiyimi, uyda kiyiladigan kiyim, yotoq kiyimlarni bir – biridan farqi bulmay qoldi. Turmushga chiqmagan qiz yoki kelinmi uni ham farqlab bulmaydi.

Ayol iffatli, nomusli va andishali bulishi uchun avvalo hulqi, odobi guzal bulsa, yakhshilik tomon uzgarishi mumkin. Ayollarimizdan, kelinlarimizdan hayo pardasi kutarilmasin, hayo pardasi kutarilgan oilalarda erkaklar oriyatlarining darz ketishi, oilaviy tanazzullar, norasida gudaklarning kuz yoshlarining tukilishi yuz beradi.

Munira ABUBAKIROVA
Uzbekiston musulmonlari idorasi mutakhassisi

Яна маълумот

pogudx662lujp78dq

Tugilgan kun tabrikotlari 2023

Qisqa, uzoq, ikhcham, rasmli tugilgan kun khabari va eng yakhshi tabrik suzlari Tugilgan kun muhim …