Quyidagi tuliqsiz gaplarni tuliq gaplarga aylantiring. Bu urinda siz nimalardan foydalandingiz? Fikringizni izokhlab bering. Mening kimligimni bilasanmi? – deb suradi Chuvrindi, unga bir qarab olib. Elchin akam aytdilar. -Unda qayoqqa borayotganimizni, kimligimizni ham bilar- san? -Ha. -Agar odam uldirishni topshirsak-chi, bajarasanmi? Yuq. Javob berishga shoshilma. Avval uylab kur. Uylasam-uylamasam javobim …

Quyidagi gaplarni uqing, har bir gapni chegaralang, tinish belgilarini quying. Qish izgirin shamol kuz ochishning imkoni yuq kimdir boshini allanima bilan urab olib horgin qadam tashlab borardi. Tuman quyuq qora tuman ikki qadam narini ilgab bulmaydi. (M.M.) Khujand qurgoni shahar darvozalaridan birining ichki tomondan kurinishi tong pallasi darvozabon va soqchilar …

Topshiriqlar: Quyida berilgan yoyiq sodda gapdagi uzaro teng boglangan bulaklarni aniqlang. Qanday bulaklar uyushganini, uyushiq bulaklar uzaro qanday boglanganini izohlang. Gapda ishlatilgan tinish belgilarining quyilish sabablarini tushuntiring. Khalqimiz keyingi davrlar mobaynida bosib utgan va utayotgan goh mashaqqatli, goh armonli, goh tugyonli, goh iftikhorli iullarning manzara va ohanglari, sadolari Erkin Vohidov sheriyatida …

Gaplar bosh bulaklarning mikdoriga kura sodda va qushma gaplarga bulinadi. Tarkibida bitta bosh bulak qatnashgan gaplar sodda gaplar sanaladi. Masalan: Men keldim. Gaplar suzlovchining ifoda maqsadiga kura uch turga bulinadi: Darak ran. 2. Suroq ran. 3. Buyruq ran. His-hayajonning ishtirokiga kura esa his-hayajonsiz gaplar va his-hayajonli gaplarga bulinadi. Yuqoridagi darak, …

Nima gap? Topshiriqlar: Quyi sinflardagi ona tili darsliklaridan gapga berilgan tariflarni kuchiring va shu tariflar yordamida gapning asosiy belgilarini aniqlang. Matnni uqing. Gaplarni ifoda maqsadiga kura guruhlab, daftaringizga kuchiring. Matndagi mahtal bulmoq, khirgoh keragasi, sohib tajriba bek, tulki tumoq, dung qanshar, tezfahm kishi, siyosat dagdagasi kabi suz birikmalarining manosini izohlang. …

Topshiriqlar: Quyida berilgan gapdagi suzlarni avval morfologik takhdil qiling, sung gapni sintaktik tahlil qilib, suz birikmalarini toping: Serchang, sershovqin kuchalarda odamlar daryoday oqib borardi. (P.Q.) Gapni tashkil etgan barcha suzlar bir-birlari bilan mazmun va grammatik qonun-qoidalar asosida boglanadi. Gapning asosini ega bilan kesim tashkil etadi. Qolgan suzlar yo egaga, yoki …