Главная / Маданият / Тилнинг жони бор

Тилнинг жони бор

jonХа, тилнинг жони бор экан. Бекорга жонли тил деб аталмас экан.
… Тил – хазина. Улкан адибимиз Пиримкул Кодиров ёзганидек, эл ганжинаси. Хеч бир инсон, мен тилшунос ёки ёзувчи эмасман, деб узини четга олмаслиги керак. Бу ганж сохиблари хам, посбонлари хам барчамиз.
… Мустакиллик йилларида маънавиятимизнинг узвий кисми булган она тилимиз ривожи учун талай амалий ишлар килинди. Беш томли “Изохли лугат” улкан жамоа мехнатининг махсули булди. Саноксиз илмий ишлар чоп этилди, издихомлар утказилди. Лекин килинадиган ишлар бехисоб.
Мухтарам президентимиз Ислом Каримовнинг “Юксак маънавият – енгилмас куч” номли асарида тил маданияти тугрисида айтилган фикрлар, адолатли танкидий мулохазалар бизни уйлатмоги, сафарбар килмоги керак: “Биз аждодлардан авлодларга утиб келаётган бебахо бойликнинг ворислари сифатида она тилимизни асраб-авайлашимиз, уни бойитиш, нуфузини янада ошириш устида доимий ишлашимиз зарур…
Айни вактда жамиятимизда тил маданиятини ошириш борасида хали куп иш килишимиз лозимлигини хам унутмаслигимиз керак. Айникса, баъзи расмий мулокотларда хам адабий тил коидаларига риоя килмаслик, факат маълум бир худуд доирасида ишлатиладиган шева элемантларини кушиб гапириш холатлари учраб туриши бу масалаларнинг хали-хануз долзарб булиб колаётганини курсатади. Бу хакда суз юритганда, бобомиз Алишер Навоий “Тилга эътиборсиз – элга эътиборсиз” деган сузларида накадар чукур хаётий хакикат мужассам эканига яна бир бор ишонч хосил киламиз”.
Бу сузлар ёлгиз тилшунос ёки калам ахлига эмас, барча зиёлиларга, миллатнинг барча вакилларига карата айтилган мурожаатдир.
Хакикатан, тилни англаш, сузни идрок этиш узликни англашнинг узвий кисми хисобланади. Олдиндан оккан сувнинг кадри йук, дегандай биз баъзан уз она тилимиз бойликлари, назокати, хусну тароватини теран билиб хис этолмаймиз. Огзимиздан чиккан сузнинг тагзаминига етмаймиз. Гап куп, кумир оз, деб куямиз-у, нега шундай дейишимизни чукур уйлаб утирмаймиз.
Шундай китоб ёзилишини орзу киламан. Унинг номи “Сузнинг кисмати” булса. Она тилимиздаги сузларнинг узок босиб утган йуллари, бошдан кечирганлари, зафар ва маглубиятлари, гох шухрат топиб, гох унут булишлари, камолу заволлари тавсир этилса… Дунёда бундан кизик асар булмасди.
У китобнинг илмий номи хам бор: “Этимологик лугат”. Гоят мушкул ва мураккаб, юз Сукротнинг билими, минг Алпомишнинг кучини талаб киладиган мехнат.
Ишонаманки, узбекнинг шундай тафаккур пахлавонлари бор. Бундай лугат тузиш ишига астойдил бел боглаган дастлабки залворли кадамни куйган, “Буюк хизматлари учун” ордени сохиби устоз Шавкат Рахматуллаев, “Суз хакида суз” китоби аллакачон библиографик ноёбликка айланган. Алибек Рустамовдек сукротлару алпомишларимиз, уларнинг гайратли ва истеъдодли шогирдлари бор.
Она тилимиз мехри ва гурури кунгилларга илхом, тогларни талкон килгудек куч-кувват багишласа ажаб эмас.

Яна маълумот

pogudx662lujp78dq

Тугилган кун табрикотлари 2023

Киска, узок, ихчам, расмли тугилган кун хабари ва енг яхши табрик сузлари Тугилган кун мухим …