Главная / Маданият / Синтаксис ва пунктуация нима?

Синтаксис ва пунктуация нима?

Топшириклар:

  1. «Синтаксис» ва «пунктуация» атамаларини изохланг.
  2. Синтаксис булимида урганилувчи бирликларга тухталинг.
  3. Узбек тилидаги тиниш белгиларини санаб беринг.
  4. Нукта, вергул ва тиренинг куйилиш сабабини тушунтиринг.
  5. Икки нукта ва куп нуктанинг ишлатилишига дойр мисоллар келтиринг.
  6. Куштирнок ва кавснинг кулланиш уринларини изохланг.

Грамматика – тилшунослик фанининг асосини ташкил этиб, икки кисмдан: морфология ва синтаксисдан иборат.

sintaksisМорфология суз туркумлари ва уларнинг шаклларини урганади.

Синтаксис юнонча суз булиб, «тузиш» деган маънони англатади. Синтаксис бобида суз бирикмалари, ran, ran булаклари, гапларнинг максадга кура турлари, тузили- шига кура, оханг ва мазмунига кура турлари, кучирма ва узлаштирма гаплар урганилади.

Пунктуация булимида тиниш белгилари ва уларнинг ишлатилиши урганилади.

Узбек тилида тиниш белгилари унта булиб, уларнинг ишлатилиши, асосан, синтаксис билан богликдир.

Машк. Гапларни укинг. Тиниш белгиларининг куйилиш сабабини тушунтиринг. 1, 3, 5, 6 ва 7 гапларга муносабат билдиринг. Ибратомуз фикрлардан хулоса чикариб, синфда мухокама килинг.

  1. Истеъдод – шон шарафга етакловчи куч, ирода истикбол йули, акл – йулни ёритувчи машъал. (Ё.Шукуров)
  2. Махтумкули – туркман шеъриятининг сардори. У XVIII асрда (тугилган йили ва вафот этган санаси маълум эмас) яшаб ижод этган. 3. Насихат хам бамисоли дори: меъёрида булса тузатади, ошиб кетса захарлайди. (И. Вальде) Мухаббат шундай муътабар, мукаддас нарсаки, уни канча эъзозласанг, дилинг шунча равшан булади. (Ё.Шукуров) 5. «Тил халкнинг утган, яшаётган ва келажак авлодларини бирлаштирувчи энг унумли, энг мустахкам богичдир», – деган эди машхур педагог

К.Ушинский. 6. Араб донишмандларидан бири айтади: «Икки душман бутун ер юзига сигмайди, аммо икки дуст бир карич ерга хам сига олади». (Х.) 7. Хакикат борми?! Ха, хакикат бор! У факат куркок, заиф одамлар учун йукдек туюлади; жасур, кучли, исёнкор одамлар учун хамиша мавжуд. хаёт, турмуш курашсиз булмайди, зиддиятларсиз эса тараккиёт. (Журн.)

Машк. Шеърларни укинг. Тиниш белгиларининг куйилиш сабабини тушунтириб беринг.

  1. Кел, кунглим, мен сенга насихат килай,

Ватанни тарк этиб кетгувчи булма. ( Махтулщули)

  1. На жаннат бу, на дузах бу,

Аросатдур, аросатдур.
Хаводек бизга даркор не?
Фаросатдур, фаросатдур.
Сурайман гамзада элнинг
Юрак дардига не чора?
Келур гойибдан садо: ёлгиз
Адолатдур, адолатдур. (Э.В.)

  1. Тилагим шу: нурга тулсин толе – куёшинг,

Уч ёш нима, асрларни каритсин ёшинг.
Ойгул сенинг мадхинг билан дилни шод этар,
Она юртим, туй-базмдан чикмасин бошинг.

( О. А булфайзиева )

  1. Хайр, Бахор! Алвидо, Бахор!

Рахмат, оппок гулларинг учун,

Шохларимга зумрад гуралар

Кадаб куйган кулларинг учун. (Ш.Р.)

  1. Зор йиглатдинг бунча хам, хайхот,

Менда хам бор сендаги сайёд…

Эй беозор, эй мумин жонзот Жайрон, нега кузинг тула ёш?(Л/. Ю.)

  1. Сенга бармогимни текизмайман, Ой,

Сенга нафасимни етказмайман, Гул.

Лекин осмонимдан кеткизмайман, Ой,

Исмингни бировга айткизмайман, Гул. (И.Мирзо)

Яна маълумот

pogudx662lujp78dq

Тугилган кун табрикотлари 2023

Киска, узок, ихчам, расмли тугилган кун хабари ва енг яхши табрик сузлари Тугилган кун мухим …