Главная / Маданият / Мисвокнинг фойдаси

Мисвокнинг фойдаси

muskov“Мисвок” сузи лугатда “тиш тозалагич”, “тиш тозалаш воситаси” маъносини англатади. Хадиси шарифларда бу суз асосан “сивак” шаклида келган. Куръони каримда мисвок хакида маълумот йук булса-да, аммо хадисларда мисвок фазилатлари ва уни куллаш усуллари борасида талайгина йул-йуриклар мавжуд.
Мисвокнинг энг афзали арок деб аталувчи дарахт буталаридан олинганидир. Чунки ушбу дарахтда инсон соглиги учун фойдали булган куп моддалар борлиги илмий нуктаи назардан тасдикланган.

عَنْ أَبِي زَيْدٍ الْغَافِقِيِّ رَضِيَ اللهُ عَنْهُ قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ: الأَسْوِكَةُ ثَلاَثَةٌ: أَرَاكٌ فَإِنْ لَمْ يَكُنْ أَرَاكٌ فَعَنَمٌ أَوْ بُطْمٌ. قَالَ أَبُو وَهْبٍ: العَنَمُ: الزَّيْتُونُ. رَوَاهُ أَبُو نُعَيْمٍ فِي كِتَابِ السِّوَاكِ.

     Абу Зайд Гофикий розийаллоху анху Расулуллох соллаллоху алайхи ва салламдан ривоят килади: “Мисвоклар учтадир: арок. Агар арок булмаса, “анам” ёки “бутм”дир”. Абу Вахб айтади: “Анам зайтундир” (Абу Нуайм “Китабус сивак”да ривоят килган).
Арок шохлари мисвок килинадиган дарахт тури булиб, унинг буйи узун, хосилдор, барг ва шохлари зич ва навдаси ингичка булади. Арокнинг меваси “барийр” деб аталади. Шунингдек, арок дарахтининг илдизидан хам мисвок олинади. Баъзилар таъкидлашича, арокнинг шохларидан кура илдизидан олинган мисвок сифатлирок булар экан.
Арок дарахти Саудия Арабистони, Судан, Жанубий Миср, Чад ва Хиндистоннинг шаркий кисмида усади. Арок дарахти усмайдиган мусулмон давлатларида бошка дарахтлардан мисвок килинади. Аммо хозирда арок дарахти мисвокининг экспорти кенг йулга куйилган ва бу барча мусулмонлар учун кулайлик тугдирмокда.
Хозирда баъзи ширкатлар арок ва шу каби дарахтлар навда ва илдизларининг экстрактидан фойдаланиб тиш ювиш маъжунлари (пасталари) ишлаб чикармокда. Ахамиятли томони шундаки, арок дарахтининг экстракти кушиб тайёрланган маъжунлар бошка тозалаш воситаларига караганда тишларни купрок окартиради ва самарали тозалайди. Бу арок дарахтининг илмий муъжизасидир.

وَعَنْ أَبِي خَيْرَةَ الصُّبَاحِيِّ رَضِيَ اللهُ عَنْهُ قَالَ:كُنْتُ فِي الْوَفْدِ الَّذِينَ أَتَوْا رَسُولَ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ وَكُنَّا أَرْبَعِينَ رَجُلاً فَنَهَانَا عَنِ الدُّبَّاءِ وَالْحَنْتَمِ وَالنَّقِيرِ وَالْمُزَفَّتِ ، قَالَ: ثُمَّ أَمَرَ لَنَا بِأَرَاكٍ فَقَالَ: اسْتَاكُوا بِهَذَا ، قُلْنَا: يَا رَسُولَ اللهِ إِنَّ عِنْدَنَا الْعُشْبَ وَنَحْنُ نَجْتَزِئُ بِهِ فَرَفَعَ يَدَيْهِ وَقَالَ: اللَّهُمَّ اغْفِرْ لِعَبْدِ الْقَيْسِ إِذْ أَسْلَمُوا طَائِعِينَ غَيْرَ كَارِهِينَ. رَوَاهُ الطَّبَرَانِيُّ فِي الْكَبِيرِ وَإِسْنَادُهُ حَسَنٌ.

    Абу Хайра Субохий розийаллоху анху айтади: “Мен Расулуллох соллаллоху алайхи ва саллам хузурларига келган гурухлардан бирида эдим. Биз кирк киши эдик. У зот бизни ковок идиш, сирганчик модда суртилган куза, ёгочдан килинган идиш ва смола суртилган идиш(ларда набийз ичимлиги тайёрлаш)дан кайтардилар. Сунгра бизни арокка буюриб: “У билан мисвок килинглар!” дедилар. Биз: “Эй Расулуллох, бизларда бир усимлик бор, ушанинг узи бизларга кифоя килади”, дедик. Шунда у зот кулларини кутариб: “Эй Аллохим, абдулкайсни магфират килгин! Улар ёктирмасдан эмас, (балки) буйинсунган холда мусулмон булдилар!” дедилар” (Табароний “Кабийр”да ривоят килган. Ривоятнинг санади хасан).
Абдулкайс кабиласи аъзолари ва Набий соллаллоху алайхи ва саллам урталарида сухбат булиб, улар уз юртларига кайтиб кетаётганларида, Расулуллох соллаллоху алайхи ва саллам уларга арокдан олинган мисвокни бериб, мисвок килишга таргиб килдилар. Аммо улар: “Эй Расулуллох, узимизда хам тиш тозалаш воситаси булган навда бор. Майли, сизнинг совгангизни хам олаверамиз”, дейишди. Шунда мехрибон Пайгамбаримиз соллаллоху алайхи ва саллам: “Аллохим, Узинг абдулкайсни магфират килгин! Менинг кавмим имон келтирмай, (устимиздан) кулиб, масхара килиб турганида улар уз хохишлари билан имон келтирдилар. Албатта, Машрик ахлининг энг яхшиси Абдулкайсдир”, дедилар .
Ушбу хадисдан олинадиган фойдалар:

1. Макка фатх килингач, турли улка вакиллари келиб Расулуллох соллаллоху алайхи ва саллам билан ушрашгани;

2. Ачиб, маст килувчи ичимликка айланиб колиш хавфи булган идишларда набийз ичимлиги тайёрлаш мумкин эмаслиги;

3. Набий соллаллоху алайхи ва саллам мумин-мусулмонларни мисвокка, хусусан арок дарахтининг навда ёки илдизларидан олинган мисвокка муттасил таргиб килганлари;

4. Хар бир юртда маълум турдаги тиш тозалаш воситаси бор экани;

5. Аллохнинг Пайгамбари айтган сузларни кабул килмаслик ёки уз билганича иш тутиш яхши эмаслиги.

وَعَنْ زِرِّ بْنِ حُبَيْشٍ عَنِ ابْنِ مَسْعُودٍ أَنَّهُ كَانَ يَجْتَنِي سِوَاكًا مِنَ الأَرَاكِ وَكَانَ دَقِيقَ السَّاقَيْنِ فَجَعَلَتْ الرِّيحُ تَكْفَؤُهُ فَضَحِكَ الْقَوْمُ مِنْهُ فَقَالَ رَسُولُ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ: مِمَّ تَضْحَكُونَ ، قَالُوا: يَا نَبِيَّ اللهِ مِنْ دِقَّةِ سَاقَيْهِ فَقَالَ: وَالَّذِي نَفْسِي بِيَدِهِ لَهُمَا أَثْقَلُ فِي الْمِيزَانِ مِنْ أُحُدٍ. رَوَاهُ أَحْمَدُ فِي الْمُسْنَدِ وَابْنُ حِبَّانَ فِي صَحِيحِهِ وَالطَّبَرَانِيُّ فِي الْكَبِيرِ وَأَبُو يَعْلَى وَالطَّيَالِسِيُّ كِلاَهُمَا فِي مُسْنَدَيْهِمَا.

    Зирр ибн Хубайш ривоят килишича, Ибн Масъуд арок (дарахти)дан мисвок олар эди. Унинг болдири шунчалик ингичкалигидан шамол учириб юборгудек буларди. Кавм унинг устидан кулди. Шунда Расулуллох соллаллоху алайхи ва саллам: “Нимадан куляпсизлар?!” дедилар. Улар: “Эй Аллохнинг Пайгамбари, унинг болдирлари ингичкалигидан куляпмиз”, дейишди. Шунда у зот: “Нафсим кулида булган Зотга касамки, албатта, унинг икки (болдири) Мезонда Ухуд (тоги)дан хам огиррокдир!” дедилар (Ахмад “Муснад”да, Ибн Хиббон “Сахих”да, Табароний “Кабийр”да, Абу Яъло ва Таёлисийлар уз “Муснад”ларида ривоят килишган).
Абдуллох ибн Масъуд розийаллоху анхунинг жуссаси жуда кичкина булган. Хатто арокдек кичкина ва одамни кутара олмайдиган дарахтларга хам бемалол чикиб кетаверган. Бу хакида Абдуллохнинг узи шундай ривоят килади: “Мисвок олиш учун арок дарахтига чикдим. Шунчалик енгил эканимдан биродарларим хайрон булишди. Шунда Набий соллаллоху алайхи ва саллам: “Нега ажабланяпсизлар? Нафсим кулида булган Зотга касамки, албатта, у киёмат кунида Ухуддан хам огиррок булади!” дедилар” (Табароний “Кабийр”да ривоят килган).
Ушбу хадисдан олинадиган фойдалар:

1. Абдуллох ибн Масъуд розийаллоху анхунинг Расулуллох соллаллоху алайхи ва саллам учун арок дарахтидан мисвок олиб бериши;

2. Абдуллох ибн Масъуд розийаллоху анхунинг гавдаси жуда кичик булгани;

3. Жисмоний камчиликлари сабабли мумин биродари устидан кулиш яхши эмаслиги;

4. Банданинг баъзи жисмоний камчилиги унинг Аллох даргохидаги мартабасини камайтирмаслиги;

5. Абдуллох ибн Масъуд розийаллоху анху киёмат куни улуг мартаба сохиби булиши;

    Демак, иложи булса, арок дарахтидан олинган мисвок ишлатиш керак. Агар имкони топилмаса, зайтун дарахтининг мисвоки ишлатилади. Агар бу хам булмаса, “бутм” деб номланган дарахтнинг шохларидан олинган мисвок кулланилади.
Мисвок олинадиган дарахт турлари:

– арок;

– зайтун;

– бутм;

– хурмо;

– юнон ёнгоги;

– яна бошка аччик илдизли, захарли булмаган дарахтлардан мисвок олиниши мумкин. Сабаби зарарсиз булган аччик дарахтдан олинган мисвок огизнинг хидини кеткизади ва тозалайди.

     Зайтун муборак ва баракали дарахт булиб, унинг зикри Куръони каримда келган. Мевасидан фойдали ёг, навда ва илдизларидан мисвок тайёрланадиган ушбу дарахт хакида хадиси шарифда куйидагилар айтилган.

وَعَنْ مُعَاذِ بْنِ جَبَلٍ رَضِيَ اللهُ عَنْهُ قَالَ: سَمِعْتُ رَسُولَ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ يَقُولُ: نِعْمُ السِّوَاكُ الزَّيْتُونُ مِنْ شَجَرَةٍ مُبَارَكَةٍ ، يُطِيبُ الْفَمَ وَيُذْهِبُ بِالْحَفَرِ ، هُوَ سِوَاكِي وَسِوَاكُ الأَنْبِيَاءِ قَبْلِي. رَوَاهُ الطَّبَرَانِيُّ فِي الأَوْسَطِ وَمُسْنَدِ الشَّامِيِّينَ.

     Муоз ибн Жабал розийаллоху анху ривоят килади: “Мен Расулуллох соллаллоху алайхи ва салламнинг: “Мисвок учун муборак дарахт булмиш зайтун кандок хам яхши! У огизни хушбуй килади, (тишдаги) сарик догларни кеткизади. У менинг ва мендан олдинги пайгамбарларнинг мисвокидир”, деб айтганларини эшитганман” (Табароний “Авсат” ва “Муснадуш шамиййийн”да ривоят килган).
Арок дарахтидан ташкари зайтундан олинган мисвок хам жуда фойдалидир. Жумладан, у ёкимсиз хидларни кетказиб, огизни хушбуй килади, тишдаги догларни тозалайди. Шу сабаб хам уни аввалги утган пайгамбарлар, хусусан Набий соллаллоху алайхи ва саллам ишлатганлар ва умматларини шунга таргиб килганлар.
Баъзи турга мансуб дарахтлардан мисвок килинмайди.

وَعَنْ ضَمْرَةَ بْنِ حَبِيبٍ رَحْمَةُ اللهِ عَلَيْهِ قَالَ: نَهَى رَسُولُ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ عَنِ السِّوَاكِ بِعُودِ الرَّيْحَانِ وَبِالرُّمَّانِ وَقَالَ: إِنَّهُ يُحَرِّكُ عِرْقَ الْجُذَامِ. رَوَاهُ الْحَارِثُ فِي الْمُسْنَدِ وَسَنَدُهُ ضَعِيفٌ.

     Замра ибн Хабиб рахматуллохи алайх ривоят килади: “Расулуллох соллаллоху алайхи ва саллам райхон ва анор навдасидан мисвок килишдан кайтардилар ва: “Чунки у мохов (касаллиги)нинг илдизини кузгатиб юборади”, дедилар” (Хорис “Муснад”да ривоят килган. Хадиснинг санади заиф).
Зарарли дарахтдан мисвок килиш макрух, захарлисидан эса мисвок килиш харомдир. Райхон ва анор шохчаларидан мисвок килишнинг макрухлигини бир канча уламолар зикр килганлар. “Нахр”да келишича, анор ва камишдан бошка барча дарахтлардан мисвок килса булади.
Мисвок килиш мумкин булмаган дарахт ва усимлик турлари:

– райхон;

– анор;

– камиш;

– ва яна захарли ва зарарли дарахт хамда усимликлардан мисвок килиш мумкин эмас .

Яна маълумот

pogudx662lujp78dq

Тугилган кун табрикотлари 2023

Киска, узок, ихчам, расмли тугилган кун хабари ва енг яхши табрик сузлари Тугилган кун мухим …