Главная / Маданият / ЖАХОЛАТГА КАРШИ МАЪРИФАТ

ЖАХОЛАТГА КАРШИ МАЪРИФАТ

marifatХар бир даврда ахли сунна вал-жамоа уламолари жахолатга карши маърифат билан курашга алохида эътибор каратганлар. Адашган фиркаларнинг хатоларини тушунтириб, уларни тугри йулга солиш, мусулмонларнинг бирдамлиги ва тинч-тотувлигини асраш йулида жонбозлик курсатиб келганлар.
Бунга илк Хаворижлар билан Абдуллох ибн Аббос (розияллоху анху) ораларидаги бахс-мунозара яккол далилдир. Маълумки, Хавориж фиркаси узларига карши булганларни кофирга чикариб, уларнинг конларини тукишни халол санаганлар. Улар Али (розияллоху анху)нинг “тахким” (Муовия (розияллоху анху билан битим)ни кабул килишини куфр деб хисоблаганлар. Яъни Расулуллох соллаллоху алайхи васалламнинг тарбияларини олиб улгайган, тириклигидаёк жаннат башорати берилган ун кишининг бири булган зотни кофирга чикарганлар. Али (розияллоху анху) узларига нисбатан бундай хукм чикарган “уддабуронлар”нинг гаройиб даъволарига жавоб бериш ва уларни тугри йулга солиш учун Абдуллох ибн Аббос (розияллоху анху)ни элчи килиб юборганлар. Абдуллох ибн Аббос (розияллоху анху) ва Хавориж етакчилари уртасида куйидаги басх-мунозара булиб утган:

Абдуллох ибн Аббос (розияллоху анху): “Уни (Али розияллоху анхуни) нимада айблайсизлар?”– дедилар.

Хаворижлар: “Уч нарсада”, – дейишди.

– Кандай нарсаларда?

– Бу уч нарса: 1. Аллохнинг амри булган нарсада кишиларни хакам килди. Вахоланки, Аллох таоло: إِنِ الْحُكْمُ إِلَّا لِلَّهِ“Хукм факат Аллох ихтиёридадир”(Юсуф сураси, 40-оят) ,деган;

3. Барча муминларнинг амири булишидан узини озод килди. Агар у муминларнинг амири булмаса, кофирларнинг амири булади.

– Агар сизларга Аллохнинг китобидан ва Расулининг суннатидан сузларингиз хато эканига далолат киладиган далил келтирсам, кайтасизларми?

– Нега кайтмас эканмиз!

– Аллохнинг амрида кишиларнинг хукм килиши хакида Аллох таолонинг Узи китобида шундай деган:

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا تَقْتُلُوا الصَّيْدَ وَأَنْتُمْ حُرُمٌ وَمَنْ قَتَلَهُ مِنْكُمْ مُتَعَمِّدًا فَجَزَاءٌ مِثْلُ مَا قَتَلَ مِنَ النَّعَمِ يَحْكُمُ بِهِ ذَوَا عَدْلٍ مِنْكُمْ

“Эй иймон келтирганлар! Эхромдалик холингизда овни улдирмангиз! Сизлардан кимки уни касддан улдирса, (жазоси) худди (хонаки) хайвон улдириш билан баробар жазодир. У(хам булса) Каъбага (юриб) бора оладиган курбонлик булиб, унга узларингиздан икки адолатли киши хакамлик килур” (Моида сураси, 95-оят).

Бошка бир оятда эр-хотин хакида:

وَإِنْ خِفْتُمْ شِقَاقَ بَيْنِهِمَا فَابْعَثُوا حَكَمًا مِنْ أَهْلِهِ وَحَكَمًا مِنْ أَهْلِهَا إِنْ يُرِيدَا إِصْلَاحًا يُوَفِّقِ اللَّهُ بَيْنَهُمَا

“Агар улар (эр-хотин)нинг оралари бузилиб кетишидан курксангиз, эр оиласидан бир хакам, хотин оиласидан бир хакам юборингиз. Агар (эр-хотин) ислохни хохласалар, Аллох урталарини мувофиклаштиргай”.
Демак, Аллох таоло хакамликни кишиларга топширган. Айтинглар-чи мусулмонларнинг кони ва ораларидаги ислох тугрисида кишиларнинг хакам булишлари афзалми ёки нархи турт дирхам булган куён тугрисида ва хотин билан яшаш тугрисида хакам булишлари афзалми?”

– Йук, албатта, бу афзал.

– Сизларни бу фикрдан кайтардимми?

– Ха, албатта.

– Сизларнинг “Уришди, лекин тахкирламади хам, улжа хам олмади”- деган сузларингизга келсак, оналарингиз Оишани тахкирламокчи эдингизми? Агар онамиз эмас десангиз, кофир буласизлар. (Агар онамиз десангиз, килаётган даъволарингизни узларингиз инкор килган буласизлар) Сизлар иккита залолат орасида тараддудланиб колгансизлар. Энди сизларни бу фикрдан кайтардимми?

– Ха, албатта.

– “Барча муминларнинг амири булишидан узини озод килди”-деган сузларингизга келадиган булсак, сизлар рози буладиган бир нарсани айтаман. Аллохнинг Пайгамбари (соллаллоху алайхи васаллам) Худайбия кунида Абу Суфён ва Сухайл ибн Амрлар билан сулх тузганида: “Эй Али, бу Аллохнинг элчиси Мухаммад сулх тузган нарсалардир деб ёз”, – дегандилар. Шунда Сухайл ибн Амр: “Сени Аллохнинг элчиси деб билмаймиз. Агар сени Аллохнинг элчиси деб билганимизда, сен билан уришмас эдик”, –деди. Расулуллох (соллаллоху алайхи васаллам): “Эй Аллохим, Сенинг элчинг эканимни Узинг биласан”, – дедилар ва: “Эй Али, (ёзганингни) учириб ташлагин ва бу Мухаммад ибн Абдуллох хамда Абу Суфён ва Сухайл ибн Амрлар сулх тузган нарсалардир деб ёзгин”, – дедилар…

Ушбу жавобдан сунг икки мингдан зиёд кишилар хато йулларидан кайтган эдилар. Хозирги кунимизда хам замонамизнинг юздан ортик энг муътабар уламолари “замонавий хаворижлар”га худди шу услубда “очик хат” билан мурожаат килдилар. Шояд, улар хам бор хакикатни англаб етиб, тугри йулга кайтсалар…
Аллох таоло содир булиб турган турли нотинчликларни бартараф этиб, бутун дунёда тинч-тотувликни баркарор килсин.

Яна маълумот

pogudx662lujp78dq

Тугилган кун табрикотлари 2023

Киска, узок, ихчам, расмли тугилган кун хабари ва енг яхши табрик сузлари Тугилган кун мухим …