Главная / Маданият / Интернетдаги тузокка тушиб колманг!

Интернетдаги тузокка тушиб колманг!

internet“Яхшилик ва такво йулида хамкорлик килинг, гунох ва душманлик йулида хамкорлик килманг. Аллохга такво килинг, албатта Аллох азоби шиддатли зотдир”. (Куръони каримнинг Моида сураси 2 – оят)

Хозирда “глобаллашув” ва “оммавий маданият” деган сузлар хар куни кулогимзга чалинади. Бу сузлар инсон ва жамият хаёти ривожининг хозирги давридаги мухим хусусиятларини, жумладан, тез суръатлар билан узгариб бораётган ута шиддатли хамда мураккаб бир вокеликни узида мужассам этади.

Бугунги глобаллашув даврида ахборот таркатиш юкори ривожланиш нуктасига етди. Хусусан, Интернет жамият хаётини тубдан узгартириб юборди. Бугунги кун одами хар бир кунини интернетдан бошлаб, у билан тугатадиган булиб колди. Глобал тармокнинг ривожланиш боскичига эътибор беринг: 1998 йилда дунё буйича интернетга 100 миллион одам уланган булса, 2008 йилда интернетдан фойдаланувчилар сони 580 миллиондан ортик абонентни ташкил килди, хозирги кунга келиб уларнинг сони 2 миллиарддан ошиб кетди. Узбекистон Республикаси халкаро глобал интернет тармогига 1996 йилда уланди ва мамлакатда 2008 йилга келиб интернетдан фойдаланувчилар сони 1 миллион 904 минг кишидан ортикни ташкил этди. Бугунги кунда республикада интернетдан фойдаланувчилар сони 10 миллиондан ортиб кетди. Хар ойда глобал тармокдан фойдаланувчилар микдори 7 – 10 фоизга ортиб бормокда.

Айни дам глобал тармокнинг афзалликлари билан бирга салбий таъсири, хавф – хатарларига эътиборингизни каратмокчимиз. Муайян кучлар глобал тармокнинг ахборотларни тез, сифатли узатиш, таркатиш буйича имкониятларидан фойдаланиш оркали жамоатчилик фикрини тугри йулдан уриш, айникса ёшларни узлари таргиб этаётган бузгунчи гоя ва мафкуралар томон йуналтиришга харакат килишмокда. Чунки ёшлар интернет аудиториясининг энг фаол аъзолари булиб, улар интернетга янгиликларни излаш, дустлар билан танишиш, мулокот килиш, мусика ёзиб олиш ва узларига керакли маълумотлар олиш учун кирадилар.

Аммо виртуал макондан ёгилаётган ахборот окими шунчалик купки, унинг кайси бири фойдали, тугри ва кайси бири гаразли эканлигини ажратиб олишга хар бир ёш йигит – киз хам кодир эмас. Айникса, хали онги тула шаклланиб улгурмаган ёшларнинг дунёкарашига, гоявий тарбиясига ута салбий таъсир курсатувчи интернет тизими маълумотларининг маълум бир кисми асосан нохолис, шубхали куринишда булиб, ахлокий бузуклик, тажовузкорлик ва зуравонликка ундайди. Хозир интернет оркали таркатилаётган ва йил сайин тобора кенг, хилма – хил тус олаётган виртуал зуравонликка, шунингдек электрон оммавий ахборот воситаларида тасвирланаётган жангари манзаралар, оммавий маданият никоби остидаги гоялар ёшларнинг маънавиятига таъсир килмокда.

Пайгамбаримиз Мухаммад саллалоху алайхи васаллам “Катта гунохларнинг каттароги хакида хабар берайми” – дедилар. Айтдиларки “Ёлгон суз (ёки ёлгон гувохлик)”. Бугунги глобаллашув даврида интернет тармоги ёшлар маънавиятига тахдид хам олиб келишининг сабабларидан бири бугун дунёда интернет ахбороти мутлако назоратсиз булиб, ким кандай ахборот таркатиб, бировга зарар етказмокчи булса, бундан осон иш булмай колди. Ахборот урушида асосийси дезинформация яъни, хакикатдан йирок ахборот таркатиш, узларига маъкул булган таргибот – ташвикот ишларини амалга ошириш билан одамлар онгига таъсир утказишдир. Ахборот таркатишнинг бундай тезлашиши одоб – ахлок, халкаро хукук меъёрларининг бузилишига хам сабаб булмокда. Интернетда уюшган жиноий гурухлар ва террорчи ташкилотларнинг сайтлари мавжудки улар оркали нафакат ахборот алмашинуви ёки ёшларнинг турмуш тарзига, урф – одатларимизга мутлако тугри келмайдиган ёт, бузгунчи гоя ва мафкуралар таргиб килинмокда. Интернетнинг хар юзинчи сахифасининг порнографик (шармсизлик, хаёсизлик) хамда садизм (зуравонлик) таргиботи мазмунга эга эканлиги вояга етаётган ёш авлоднинг тарбиясига хулк – одобига зарар етказиши табиий. Бу эса уз навбатида жамоатчиликни ташвишга солиб, ёшларнинг мафкуравий хавфсизлигини таъминлаш масаласини мухим устувор вазифа сифатида кун тартибига куймокда.

Бугунги кунда мустамлакачиликнинг янги-янги куринишларини уйлаб топаётган айрим давлатлар уз гаразли максадлари йулида интернет тармоги ва онгни ювиш воситаларидан кенг куламда ва мохирона фойдаланмокда десак хато булмайди. Бунда интернет оркали дезинформация таркатиш, кишиларни уз давлатига карши рухлантириш, миллатлараро зиддиятлар келтириб чикаришга уриниш, тарбияни бузувчи материаллар таркатиш ва бошка сон – саноксиз жирканч усуллар оркали муайян давлат фукароларига карши гоявий кураш олиб бориш хамда уларни маънавий кул килиш усудлларига кенг микёсда мурожаат килинмокда. Купинча турли халклар ва элатларнинг уз мустахкам мафкурасига эга булмаган, гоявий иммунитети йук катлами мазкур фитналарнинг курбони ва куролига айланиб коляптилар. Канча – канча тинч – осуда давлатларни киргин – барот майдонига айлантирган “араб бахори”, Украинадаги давлат тунтариши, ИШИД террорчи ташкилотининг вужудга келиши фикримизнинг ёркин далилидир.

Мукаддас китобимиз Куръони каримнинг Бакара сураси 195-оятида “Узингизни халокатга дучор килманг” дейилган. Бирок бугунги кунда оммавий ахборот воситалари ва интернет оркали таркатилаётган, номи жуда хам беозор, аслида эса узида халокат ва фалокат уругини ташувчи “оммавий маданият”, “глобаллашув” каби тушунчалар минглаб кишилар онгини чирмовукдек ураб олиб, уларни манкуртлаштирмокда.

“Ургимчак тури”даги турли сиёсий фитналарга жалб килувчи нарсалар, мутаассиблик, террорчилик, тоифачилик, миллатчилик, экстремизмга таргиб килувчи адабиёт ва видеоматериаллар, тутуриксиз кушиклар, инсонни жазавага тушириб, беихтиёр турли шайтоний ва шахвоний харакатларга солиб уйнатадиган мусикалар, вахшийликни таргиб килувчи видеороликлар, бузуклик ва бехаёликни, хамжинсбозликни таркатувчи филмлар ва бошка тарбияни бузувчи, эркаклик гурури ва аёллик иффатини емирувчи ахборотлар ёш авлодни онгу шууридан айириб, залолат ва бузуклик томон етакламокда. Бугун мазкур маънавий хуружларга карши биргаликда ва онгли равишда, гояга карши гоя, мафкурага карши мафкура тарзида курашилмаса, улар миллатимиз келажаги ва маданиятини, асрлардан бери ардокланиб келинаётган миллий кадрият ва анъаналаримизни емириб бориши айни хакикат. Шундай экан, мазкур маънавий тахдидларга карши курашиш хар биримизнин бурчимиз.

Мукаддас динимиз Ислом оламлар Раббиси Аллох томонидан инсониятни залолат зулматларидан хидоят нурига олиб чикиш учун юборилган сунги ва ягона диндир. Бу дин олам ахлига Аллохнинг буюк мархамати сифатида юборилган жаноб Пайгамбаримиз Мухаммад алайхиссалом оркали замин ахлига юборилганда киска фурсатлар ичида залолату кабохат боткогига ботиб ётган халкларни башарият гултожига айлантирган. Жахолат гирдобидаги, номсиз – нишонсиз халклардан дунё тамаддуни ривожига улкан хиссасини кушган олиму фозилларни кашф килган. Динимиз тинчлик дини, у инсонларни гузал хулкли булишга, узганинг хаккидан хазар килишга, бировга хасад кузи билан карамасликка, тириу мавждотга озор бермасликка, кушничилик хакларига риоя килишга, вактни бехуда утказмасликка, умрнинг кадрига етишга, барчага эзгулик улашишга, ота – онага яхшилик килишга, кексани хурмат, кичикни иззат килишга чакиради. Зино, баччавозлик, угрилик, котиллик каби барча иллатлардан кайтаради.

Пайгамбаримиз Мухаммад алайхиссаломда келган хадиси кудсийда Роббилари Аллох таолодан ривоят киладилар: “У айтадики, эй бандаларим мен узимга зулмни харом килдим ва сизларни орангизда хам уни харом килдим. Бир бирларингизга зулм килманглар” (Муслим ривояти). Бинобарин, ёшларимизга миллий кадриятларимиз, урф одатларимиз, Ислом динини тугри етказсак уларни бугунги кун офатларлар исканжасидан саклаб колган буламиз.

Алишер Мирзаев
“Шайх Зайниддин” жоме масжиди имом ноиби

Яна маълумот

pogudx662lujp78dq

Тугилган кун табрикотлари 2023

Киска, узок, ихчам, расмли тугилган кун хабари ва енг яхши табрик сузлари Тугилган кун мухим …