Главная / Маданият / Гийбатни ким килади: аёлларми ёки эркаклар?

Гийбатни ким килади: аёлларми ёки эркаклар?

gaybatГийбат одамлар орасига адоват уругини сочади, жамият хаётини издан чикаради. Гийбат, игво ва хасад урчиган жойда мехр-мухаббат ришталари узилади, кишиларнинг илик муносабатларга путур етади. Шу сабаб, эзгулик дини Исломда гийбатдан кайтарилган. Куръони карим оятлари, хадис шарифларда гийбат каттик кораланган.
Машхур сахоба Абу Хурайра розияллоху анхудан ривоят килинишича, Расулуллох соллаллоху алайхи ва саллам:
– Гийбат нима эканини биласизларми? – деганларида, одамлар:
– Аллох ва Расули билади! – дейишди. Шунда у зот:
– Мумин биродаринг ёктирмайдиган нарса билан уни эслашинг гийбатдир , – дедилар.
– Агар унда мен айтган иллат булса-чи?
– Агар сен айтган (камчилик) унда булса, гийбат килган буласанг. Агар булмаса, тухмат килган буласан! (Муслим, Абу Довуд, Термизий, Доримий ва Ахмад ривоят килган).
Одатда, аёллар гийбатга мойилрок булишади. Шунинг учун булса керак, “Гийбатни асосан аёллар килади”, деган тушунча одамлар онгига сингиб кетган. Аслида, гийбат аёллар учун хам, эркаклар учун хам бирдек ножоиз ишдир.
Афсуски, хозир гийбат-тухмат, игворгарлик каби иллатлар аёллар тугул, эркаклар орасида хам кенг таркалиб бормокда. Туртта эркак йигилиб колса, бир пасда гийбат бошланади: “Униси унакейкан, буниси бунакейкан”, “Эшитдингми, фалончи ундай буп копти”, “Билмай юрганаканман, пистончи гирт ярамасакан…”
Нима кераги бор шунака гийбатларнинг?! Унинг урнига фойдали иш билан шугулланса булади-ку? Тугрими? Биз эркаклар уз номимиз билан эркакмиз. Хар бир жабхада аёлларга урнак булишимиз керак. Чунки, биз оила бошлигимиз. Фарзандларимиз ва аёлимизга масъулмиз. Ахли оиламизга ибрат булиш урнига узимиз гийбатни бошлаб берсак, буёги кандай булади?!
Гийбатнинг катта марказларидан бири – чойхоналар, десак муболага булмайди. Аслида, чойхонага дустлар билан дийдор куришиш, хол-ахвол сураш, бир пиёла чой устида дилдан сухбатлашиш учун борилади. Лекин, белида белбоги йук айрим кимсалар чойхонани гийбатхонага айлантириб олган. Таом еб туриб хам гийбат килади. Бировни ёмонлагандан кура, фарзандингга одоб-ахлокни ургат, имон-эътикоддан сабок бер, халол-харомни тушунтир. Нима фойда топасан гийбат килиб?!
Бундан ташкари, уч-туртта бекорчи эркак куча бошида утириб олиб, одамларни гийбат килади, бировнинг боласини гапиради, кимнингдир кизи эри билан ажрашиб, кайтиб келгани хам колмайди. Жуда майдалашиб кетилади. Гийбатчиликда, баъзи “эркаклар” олдида хотинлар хам ип эшолмай колади.
Ривоят килинишича, бир куни Пайгамбаримиз соллаллоху алайхи ва саллам:
– Кучаларда утирманглар! – дедилар. Шунда одамлар:
– Эй Расулуллох, биз кучада гаплашиб утирамиз, – дейишди.
– Агар утирадиган булсангиз, унда йулнинг хакини адо этинг, – дедилар Расулуллох.
– Йулнинг хаки нима?
– Кузни (номахрам аёллардан) тийиш, кули билан озор бермаслик, саломга алик олиш, яхшиликка буюриб, ёмонликдан кайтариш (Имом Ахмад ривоят килган).
Кучада утирган одам бировнинг кизига, жуфти халолига ёки синглисига ёмон куз билан карамайди, кули ва тили билан одамларга озор бермайди, салом-алик килади, кишиларни яхшиликка буюриб, ёмонликдан кайтаради. Шунда йулнинг хаки адо этилган булади.
Хатто масжидларга кирволиб огзи гийбатдан бушамайдиганлар хам бор, афсуски! Хой, барака топкур! Масжидга нега келдингиз? Аллохни зикр килиб, намоз укиб, калбингизни поклаганими ёки гийбат килиб, тогдек гунохларни елкангизга ортмоклаш учунми? Масжидга келибсиз, тилни зикр билан покланг, Аллохни эсланг. Жуда булмаса, маъруза ёки кироатни эшитиб жим утиринг, бехисоб неъматларни бергани учун Яратганга шукр килинг, утган умрингизни сархисоб килинг! Гийбатдан фойда йук ахир!
Шундай экан, тилимизни гийбатдан поклайлик, одамларга хайрихох булайлик. Агар кулимиздан яхшилик келмаса, унда ёмонлик хам килмайлик. Тилимиз билан чиройли гап айтишга имкон тополмасак, суяксиз бу тилни ножоиз сузлардан саклайлик. Шунда хаётимиз осуда, калбимиз хотиржам, окибатимиз хайрли булади, иншааллох!

Яна маълумот

pogudx662lujp78dq

Тугилган кун табрикотлари 2023

Киска, узок, ихчам, расмли тугилган кун хабари ва енг яхши табрик сузлари Тугилган кун мухим …