Главная / Маданият / Аллох багрикенг ва кечиримли булишни буюради

Аллох багрикенг ва кечиримли булишни буюради

nozimjon_imonjonovКечиримли ва сабр – токатли булиш ислом динининг асосий тамойилларидан бири хисобланади. Аллох таоло Аъроф сурасининг 199 – оятида шундай мархамат килади: “Афвни (кабул килиб) олинг, яхшиликка буюринг, жохиллардан эса юз угиринг!”. Оятдаги “афв” сузининг тафсири турлича келган. Баъзи муфассирлар у – багрикенглик билан узгаларнинг узрини кабул килиш, огирликни узига олиб, бошкаларга енгиллик бахш этиш десалар, бошкалари закот вожиб килинмасдан олдин бойлардан олинадиган садакалар деб изохлаганлар. Лекин биринчи тафсир маъкулрокдир. Шу оят нозил булгач, Мухаммад соллаллоху алайхи вассалам Жаброил алайхиссаломдан уни шархлаб беришни сураган эканлар. Ул зот жумладан: “Аллох таоло Сизга буюриб айтмокдаки, Сизга зулм килган кишини Сиз афв этинг, Сизга бермаган кишига Сиз беринг, Сиздан узилиб кетган кишига Сиз якинлашинг!” – деган эканлар.

Исломнинг бутун тарихи ана шу асосий тамойилни жамиятнинг ижтимоий хаётига жорий килишнинг ёркин мисоли була олади. Жахон  тарихидан маълумки, мусулмонлар динлараро бехисоб тукнашувлар ва биродаркушлик урушларидан азоб чекиб ётган янги ерларга озодлик, тинчлик ва диний эркинлик олиб келганлар. Ислом дини турли маданиятлар, тил оилалари ва диний конфессияларга мансуб халкларга бир само остида тинч ва осойишта яшашни таъминлаб берди.

Усмонлилар империяси 700 йил мобайнида бирорта хам миллатлараро тукнашувларсиз улкан жугрофий кенгликларда узининг кудратли давлатини саклаб колиш билан бирга, уз таркибига кирган сон – саноксиз халкларга диний эркинлик, тинчлик, осойишталик, уз динларига бемалол эътикод килиш мухитини яратиб бера олди. Ислом акидаси нозил килинган биринчи йилларданок мусулмонлар мархаматли ва рахм-шафкатли диндорлар сифатида ном козонишди, улар хамиша энг адолатли хукмдорлар булишди. Куп миллатли мусулмон давлатлари таркибидаги барча этник гурухлар уз динларига эътикод килишда хамиша эркин булишган, бунинг устига кавмлари хаётини уз динларининг хукукий ва диний конунларига биноан куриш хукукига эга булишган.

Мусулмонларга хос булган хакикий диний эркинлик Аллох таолонинг хак амр-фармонларига биноан хаётга тадбик этилгандагина инсониятга тинчлик ва осойишталик олиб келади. Бу хакикат Куръони каримда баён этиб куйилган: “Яхшилик билан ёмонлик баробар булмас, сиз (хар кандай ёмонликни) энг гузал сузлар билан дафъ килинг! (Шунда) баногох сиз билан урталарингизда адоват булган кимса кайнок – содик дуст каби булиб колур” (Фуссилат, 34).

Аллох таоло муминларга куп марталаб хабар берадики, кечиримли булиш ва рахм – шафкат инсоннинг хакикий хислати хисобланади хамда узида ана шу ахлок кирраларини тарбиялай олган киши Парвардигорнинг юксак ажр – мукофотларига сазовор булади. Аллох таоло айтади: “…(хар кандай) ёмонликнинг жазоси худди узига ухшаган ёмонликдир (яъни хар бир ёмонликнинг узига яраша жазоси бордир). Энди ким (интиком олишга кодир булгани холда) афв килиб (уртани) тузатса, бас унинг ажри Аллохнинг зиммасидадир. Албатта, У зулм килгувчиларни севмас” (Шуро, 40).

Аллох таоло Куръони каримда яна шундай хабар берадики, инсон хатто очик-ойдин адолатсизлик килинса хам афв – кечиримли, мархаматли булиши муминларга хос фазилат хисобланади. Аллох таоло Куръони карим оятлари оркали шундай деб мархамат этади: “(Эй Мухаммад), сиз мудом улар тарафидан килинган бирон хиёнат устидан чикасиз. Магар улардан (Исломни кабул килган) озчилик кишиларгина хиёнат килмайдилар, холос. Бас, уларни афв этиб, кечириб юбораверинг. Албатта, Аллох яхшилик килувчиларни севади” (Моида, 13).

Ислом муминларга амр этган ахлокий сифатлар энг улуг фазилатлар хисобланади ва инсониятга тинчлик, осойишталик, адолат олиб келади. Айни пайтда хозир террор деб аталаётган вахшийлик – бу котиллар, жохил мутаассибларнинг иши булиб, унинг Куръони карим даъватига хеч кандай алокаси йук. Узларининг конли ёвузликларини дин софлиги учун кураш никоби остида амалга оширишга уринаётган террорчиларнинг вахшийлигига карши маърифат воситасида кураш олиб боришнинг ягона йули – одамларда Куръони каримнинг хакикий даъвати ва ахлокий курсатмаларини шакллантиришдир. Бошкача айтганда, Ислом таълимоти ва Куръон даъвати бу асло террор мафкурасининг пайдо булиш манбаи эмас, балки террорчиликни таг – томири билан тугатиш йулидир.

                                                                                                     Нозимжон Иминжонов

Яна маълумот

pogudx662lujp78dq

Тугилган кун табрикотлари 2023

Киска, узок, ихчам, расмли тугилган кун хабари ва енг яхши табрик сузлари Тугилган кун мухим …