КУН УЗ Узбекистон янгиликлари KUN.UZ

Топшириқлар: Матнни диққат билан ўқинг. Содда гапларнинг бош бўлакла- рини аниқланг. Бир бош бўлакли гапларни дафтарингизга кўчириб ёзинг. Кўча. Қўрғон… Қўрғоннинг илма-тешик бўлган девори бағридан енгил буғ кўтарилади. Чумчуқлар ўша ковакларга кириб чиқмокда. Деворнинг таги чириб тўкилган – камар… Четдаги юксак минор тепасидаги айвончада ҳўл бўлган қизил байроқ осилиб турибди. Елкасига …

Қуйидаги тулиқсиз гапларни тўлиқ гапларга айлантиринг. Бу ӯринда сиз нималардан фойдаландингиз? Фикрингизни изохлаб беринг. Менинг кимлигимни биласанми? – деб сӯради Чувринди, унга бир қараб олиб. Элчин акам айтдилар. -Унда қаёққа бораётганимизни, кимлигимизни ҳам билар- сан? -Ҳа. -Агар одам ўлдиришни топширсак-чи, бажарасанми? Йӯқ. Жавоб беришга шошилма. Аввал ўйлаб кӯр. Ўйласам-ўйламасам жавобим …

Гаплар бош бўлакларнинг микдорига кўра содда ва қўшма гапларга бўлинади. Таркибида битта бош бўлак қатнашган гаплар содда гаплар саналади. Масалан: Мен келдим. Гаплар сўзловчининг ифода мақсадига кўра уч турга бўлинади: Дарак ran. 2. Сўроқ ran. 3. Буйруқ ran. Ҳис-ҳаяжоннинг иштирокига кўра эса ҳис-ҳаяжонсиз гаплар ва ҳис-ҳаяжонли гапларга бўлинади. Юқоридаги дарак, …

Нима гап? Топшириқлар: Қуйи синфлардаги она тили дарсликларидан гапга берилган таърифларни кўчиринг ва шу таърифлар ёрдамида гапнинг асосий белгиларини аниқланг. Матнни ўқинг. Гапларни ифода мақсадига кўра гуруҳлаб, дафтарингизга кўчиринг. Матндаги маҳтал бўлмоқ, хиргоҳ керагаси, соҳиб тажриба бек, тулки тумоқ, дўнг қаншар, тезфаҳм киши, сиёсат дагдагаси каби сўз бирикмаларининг маъносини изоҳланг. …

Топшириқлар: Қуйида берилган гапдаги сўзларни аввал морфологик тахдил қилинг, сўнг гапни синтактик таҳлил қилиб, сўз бирикмаларини топинг: Серчанг, сершовқин кўчаларда одамлар дарёдай оқиб борарди. (П.Қ.) Гапни ташкил этган барча сўзлар бир-бирлари билан мазмун ва грамматик қонун-қоидалар асосида боғланади. Гапнинг асосини эга билан кесим ташкил этади. Қолган сўзлар ё эгага, ёки …