Главная / Сиёсат / Энг яқинларим олдида айбсиз айбдор бўлиб қолгандим – Ўзбекистонда вирус биринчи бўлиб аниқланган Нигора Муратова билан суҳбат

Энг яқинларим олдида айбсиз айбдор бўлиб қолгандим – Ўзбекистонда вирус биринчи бўлиб аниқланган Нигора Муратова билан суҳбат

15 март куни Ўзбекистонда коронавирус аниқланган илк бемор Нигора Муратова ўтган вақт давомида ижтимоий тармоқларда кўп муҳокамаларга сабаб бўлди, у ҳақида турли баҳсли маълумотлар тарқалди. Kun.uz сайти вазият юзасидан фикрларини олиш учун у билан эксклюзив суҳбат уюштирди.

– Нигора опа, келинг ҳаммасини бошидан бошлаймиз. Францияга нима иш билан боргандингиз, кимлар билан эдингиз ва у ерда неча кун бўлдингиз?

– Францияга икки мақсад билан боргандим, жияним [ижтимоий тармоқлар орқали холаси билан Франциядаги видеосини намойиш этган ўсмир – таҳр.] ва мураббийининг мусобақадаги иштирокини қўллаб-қувватлаш учун. Иккинчидан, мен Францияда фақат бир кун бўлиб, бошқа давлатга учиб кетганман. Шерикларим 5 мартда Туркия орқали ортга қайтишган. Шу жияним ҳам карантинга олиниб текширилди, Аллоҳга шукр, унда ҳеч қандай касаллик аниқланмади. 10 март куни бошқа давлатдан Парижга учиб келдим ва эрталабдан кеч соат 17:00гача аэропортнинг транзит ҳудудида бўлдим.

Ўзбекистонга тахминан 40-50 нафар йўловчи учиб келдик. Эрталаб, яъни 11 март куни соат 5:30да Тошкент халқаро аэропортига қўнганмиз. Самолётга мутахассислар чиқиб, тепловизорлар билан ҳамманинг тана ҳароратини ўлчашди.

Аэропортда мени турмуш ўртоғим кутиб олди ва уйимизга олиб кетди. Бошқа давлатдан Францияга 9 соат учганман, аэропортда кечгача бўлиб, яна Тошкентгача 7 соат учганмиз. Табиийки жуда чарчаганман ва 11 мартда кун бўйи уйимда ухлаганман. 12 март, пайшанба куни тушлик пайтида 5 киши меҳмонга келишди. Ўзимиз, келинларим, қизларим билан уйда эдик. Ҳаммамиз, нари борса 10 киши йиғилган эдик. 35 кишини меҳмон қилган деган гаплар тўғри эмас – ўзим кўп қаватли уйда тураман ва уйимга бунча одам сиғмайди.

– Ўзингиз шифокорсиз, касалликнинг илк белгиларини қандай ҳис қилдингиз ва коронавирус деган тахмин дастлаб қандай пайдо бўлди? Ташхис ҳақида қаердан билдингиз?

– Ўзи февраль ойи бошларида Хитойга бориш учун чипта ҳам олгандим. Клиникамизга ускуналар олиб келишим керак эди. Айнан коронавирусдан қўрққаним учун сафарни бекор қилгандим. Лекин барибир шу касалликка чалиниш пешонамда бор экан.

Юқорида айтганимдай, уйга келгунимча ҳам, кейинги бир кунда ҳам касалликнинг бирор аломати йўқ эди. 13 март, яъни жума куни ўзимда бироз лоҳаслик ҳис қилдим. Ҳароратим кўтарилмаган, йўтал, томоқ оғриғи йўқ, фақат бошим оғриб, ҳолсизлик пайдо бўлди. Кейин таниш вирусолог врачга қўнғироқ қилдим ва ўзимни текширтирмоқчилигимни айтдим. Шифокор 14 март куни Вирусология илмий текшириш институтига келишимни айтди, бошқа жойда бу касалликка тест ўтказилмаслигини билдирди.

13 март куни ишимга бордим, 1,5 соатга яқин пайт фақат кабинетимда, компьютеримда ишладим. Лекин ҳеч қайси шифокорнинг хонасига кирмадим, касал қабул қилмадим. Врач дипломига эга бўлсамда, айни пайтда амалиётчи шифокор эмасман. Асосан клиникани ривожлантириш ишлари билан шуғулланаман. Ишхонадан уйимга қайтдим ва яна хонамга кириб ётдим.

14 март куни, шанба куни эрталаб хўжайиним билан институтга бордик ва таниш шифокорларим билан бирга соат ўнларда таҳлил топширдим. Менга навбатчи врачнинг рақамини беришди ва кечга таҳлил натижасини сўрашим мумкинлигини айтишди. 18:00гача уйда бўлганман ва ҳеч кимни ёнимга киритмай яна ухлаганман. Кейин телефон қилиб сўраганимда таҳлилингиз манфий [яъни вирус аниқланмади] дейишди.

Шундан кейин хурсанд бўлиб, неварамни, қизимни қучоқлаб ўпдим. Ҳолатни йўлнинг чарчоғи, деб ўйладим. Лекин соат 20:30ларда менга устма-уст телефон бўла бошлади ва Тошкент шаҳар соғлиқни сақлаш бошқармасидан эканликларини айтиб, ҳозир тез тиббий ёрдам машинаси мени институтга олиб кетишини билдиришди. Яхшиямки ўша куни мен тез ёрдам машинасида кетмаганим, сабаби, у пайтда ходимлар ҳозиргидай махсус формаларда эмасди, уларга ҳам вирус юқтиришим тайин эди.

Кичик ўғлим билан 21:00ларда тез ёрдам машинаси ортидан вирусология институтига етиб бордик. Эпидемиолог аёл мени 1,5 соат давомида сўроққа тутди ва кимлар билан учрашганим, бутун оилам ҳақида маълумот олди. Ўғлим иккимиздан таҳлил олиб, битта изоляторга олиб киришди. Ўшангача ҳам мен ўзимни яхши ҳис қилганман, бу касалликнинг ташқи аломатлари йўқ эди.

– Илк кунлари шифохонада ёлғиз бемор эдингиз. Дастлабки бемор бўлганингиз учун шифокорларда саросима ёки даволаш тактикаси бўйича паришонлик сезилдими?

– Ўша куни эрталаб соат олтигача ўғлим билан ухламай чиқдик. Соат саккизда шифокорлар келиб, икковимизни ҳам алоҳида изоляторга ётқизишди ва менда ҳам, ўғлимда ҳам таҳлил мусбат чиққанини [яъни вирус аниқланди] айтишди.

Шу куннинг ўзидаёқ клиникамиздаги 111 киши, оила аъзоларим, келган меҳмонлар, онам, опа-сингилларим, жиянларим, хуллас мен билан кўришган ҳамма карантинга олинди.

Шу куни соат 15:00ларда Лондондан қайтган эр-хотинлар олиб келинди ва уларда ҳам касаллик аниқланди. Улар ёнимдаги боксга жойлаштирилди, биз фақат телефон орқали мулоқот қилиб турдик. Карантин жуда жиддий тус олди, четдан келганлар битталаб текширила бошланди. Шифохонада ҳам одам кўпайиб кетди.

Лекин шифокорлар саросимани сездирмай, ҳаммасини жой-жойига қўйиб, астойдил даволашга киришишди. Дори-дармон, шароит бўйича ҳам умуман камчилик сезилмади. Бутун жараён шахсан президентимиз назоратидалигини ҳис қилиб турдик. Даволанишимизга сабабчи бўлган ва ҳозир ҳам касалликка қарши курашаётганларнинг ҳаммалари соғ бўлишсин.

– Оилангиздан яна бир неча киши касалликка чалинган. Уларнинг неча нафари соғайди ва неча нафари даволанишни давом эттирмоқда?

– Ўша кунлари оила аъзоларимдан 13-14 киши шу касалликка чалингани ҳақида айтишганида дунё тескари бўлгандай туйилганди, чуқур шокка тушгандим. Кўз олдимга ҳар хил ваҳимали ҳолатлар келган, жуда қўрққанман. Касалликнинг асосий аломатлари бўлмаса-да, 50 ёшли турмуш ўртоғим, 68 ёшли онам, 40 ёшли укам, 25 ёшли ўғлимда ҳам вирус аниқланди. Бу нарсани кўтариш аёл киши учун, она учун жуда оғир.

Чунки мен биринчи навбатда энг яқин инсонларим олдида беайб айбдор бўлиб қолгандим. Ҳолбуки сафарда, йўлда доим ниқоб, қўлқоп тақиб юргандим.

Касалликнинг биринчи белгиларини ўзимда 7-8-кунлари ҳис қила бошладим. Ҳароратим кўтарилди ва қуруқ йўтал пайдо бўлди. Ўғлимда касаллик енгил, онам, хўжайиним ва укамда оғирроқ ўтди. Ҳозирга қадар мен ўзим реабилитациядаман, онам, укам ва ўғлим вирусология институтида даволанишни давом эттиришмоқда.

– Коронавирусга чалинган илк бемор сифатида қайд этилдингиз. Бу ҳолатнинг психологик таъсирини ҳис қиляпсизми?

– Шу пешонамда бор экан-да… Бу синовдан ҳам оғирроғи – ижтимоий тармоқлардаги ҳақоратлар жуда ҳам дилимни оғритди. Ҳозиргача касалликка чалинган 1300дан ортиқ, соғайиб чиққан 129 нафар бемор тўғрисида омма деярли ҳеч нарса билмайди ва уларда психологик босим бўлмади. Тиббиётда маълумки, кучли стресс иммунитетни тушириб юборади. Мени нафақат коронавирус касаллиги, балки шундай маънавияти паст одамларнинг ҳақоратлари жуда қийнади, соатлаб узлуксиз йиғлашга мажбур қилди. Ахир мен касалликни атайлаб олиб келмаганман-ку, биринчи навбатда оиламга, жигарларимга ўзим юқтирмайман-ку!

Ҳозирги даврда бу касалликка чалинганлар сони дунё бўйича 2 млн кишидан ошиб кетди. Пандемия бу, айбдор қидиришнинг ўзи мантиқсизлик.

– Вафот этган беморлардан бири сиз билан мулоқотда бўлгани айтилди. Бунга қандай изоҳ берасиз?

– Ўша 39 ёшли ЛОР врачни Аллоҳ раҳматига олсин. Вафот этганини эшитиб, шифохонада туриб онам ҳам, мен ҳам дуо қилдик. Мен у врачнинг оғир аҳволда реанимацияга келиб тушганини эшитдим, аммо кимлигини билолмадим. Вафот этганининг эртасига «биринчи бемор билан мулоқотда бўлган» деган хабарни эшитиб, яна, иккинчи марта шокка тушдим. Чунки кейин мен бу инсоннинг исм-фамилиясини аниқладим, аминманки марҳумни умуман танимайман, ҳеч қачон кўрмаганман, қаердан бунақа маълумот пайдо бўлганига ҳам ҳайронман.

Мен ишлаган клиникага боғлиқ 111 киши, 42 бемор ва 69 ходим [шифокорлар, ҳамширалар, хўжалик ходимлари] 19 кун карантинда бўлишди, ҳаммалари соғ-саломат уйларига қайтишди, ҳеч кимда касаллик аниқланмади. Мен яшайдиган кўп қаватли уйдаги 72 хонадон 15 кун карантинда бўлди ва у ерда яшовчиларнинг ҳаммаси ҳам соғ-саломат.

Бу ерда мен иккинчи куниёқ ўзим бориб тест топширганим жуда тўғри иш бўлган, деб ўйлайман. Чунки клиника раҳбари сифатида ўзимнинг ишхонамга бориб ЛОР врачга, терапевтга ёки бошқа мутахассисга учрашишим, бирорта палатага кириб даволанишим ҳам мумкин эди.

Оила аъзоларим, дўстларим, яқинларим мени қўллаб-қувватлашди ва ҳеч ким мени айблагани йўқ, лекин мени умрида кўрмаган одамлар айблашдан тўхташмаяпти. Ҳозиргача ҳам яқинларим мени турли бўҳтонлардан ҳимоя қилишга уринишяпти.

– Ижтимоий тармоқларда сизнинг номингиздан турли баёнотлар тарқалди. Улардан бирида аёл киши сизга тегишли тест натижаси аслида манфий бўлганини айтади. Бунга қандай муносабат билдирасиз? Бу ҳиссиёт натижасида айтилган сўзларми ёки ҳақиқатан ҳам шундай бўлдими?

– Ҳақиқатан ҳам ўша [таҳлил илк марта топширилган] куни менда касаллик аниқланмаганини айтишгани учун мен тўрт кунгача [вирусга чалинганимга ишонмай] қаршилик кўрсатганман. Касаллик юқмаган, оила аъзоларимнинг ҳаммаси шу касалликка чалиниши мумкин эмас деганманми, илк бемор бўлишни истамаганманми, билмайман. Руҳий ҳолатим яхши бўлмаган пайтда чиқишлар қилганман… Бу саволга жавоб беришим жуда ҳам қийин, чиндан ҳам ҳиссиёт натижасида айтилган сўзлар булар.

Бугун ҳам, 33 кундирки коронавирусдан даволанган бўлсам ҳам ҳамон аҳволим яхши эмас. Юрагимда салбий ўзгаришлар аниқланди. Энг муҳими – бошимдан ўтказганларим мен ва оилам учун ниҳоятда оғир зарба бўлди.

Ҳеч кимнинг бошига бу кунлар тушмасин. Ҳимояланиш бўйича кўрсатмаларга қатъий амал қилиш, касаллик белгилари пайдо бўлиши билан вирусолог шифокорга мурожаат қилиш зарур. Ҳамма ўз эҳтиётини қилиб юрсин ва бирор киши бу касалликка чалинмасин.

Яна маълумот

xtbmobbghs0cm1pjs75rejyyqv_rhr7l

Ўзбекистондаги коронавирус беморлари ҳақида янги маълумотлар берилди

Соғлиқни сақлаш вазирлиги коронавирусга чалинган беморлар бўйича қўшимча маълумот берди. Соғлиқни сақлаш вазирлиги Жамоатчилик билан …